Wat is de vraagbaak?

De vraagbaak is een plek om elkaar te helpen met taalgerelateerde vragen. Stel je vraag, deel jouw kennis door andere vragen te beantwoorden en stem op bijdragen van anderen. Zo ontwikkel je jezelf tot een vertalen.nu expert!
Lees meer ...

Gaarne verneem ik wat de vertaling in Latijn is van de eerste volzin in de toelichting.

0 stemmen
Huidige en gewezen leden van de officierstafel Het Zesde, opgericht in de sociëteit De Witte in 1921 door officieren  van het zesde Regiment Infanterie

De vertaalde volzin wil ik gebruiken als opschrift boven het resultaat van historisch onderzoek. De oprichters uit 1921 (geboren in de 19de eeuw) hadden vast nog wel een goede opleiding genoten en een van hen had het zelf misschien kunnen vertalen. We leven nu 94 jaar later, ik ben zelf van 1940 maar doorliep niet het Gymnasium. In mijn omgeving heeft vrijwel niemand Latijn geleerd en als dat wel het geval is, weet betrokkene er weinig of vrijwel niets meer van. Daarom graag uw gewaardeerde hulp. Ik probeerde het met Google vertaal, maar het resultaat leek zelfs voor mij als leek niet helemaal juist:

Latest prioribus membris ministrorum mensam SEXTI fundatur in MCMXXI by societatis officia Witte De Sexto cohortis peditum
Nov 15, 2015 geplaatst in Latijn door jaso
Beste,

Ik heb een poging gedaan om een goede vertaling te maken, maar bij het vertalen van dit soort teksten stuit men al snel op problemen door de idiosyncratische Nederlandse woorden. Voor het woord officierstafel en militaire begrippen als “het zesde regiment infanterie” ben ik aangewezen op mijn fantasie want deze woorden kennen geen werkelijke Latijnse vertaling waarvoor precedent is gezet.

Mijn vertaling is als volgt:

Sexti mensae officiarii praesentes atque creati socii, officiariis regimenti sexti peditati in coniunctione Alba anno MCMXXI condito.

Deze vertaling zou u zo moeten opvatten:

Aanwezigen en uitverkozen leden van de tafel der officiers Het Zesde, opgericht in de vereniging De Witte in 1921 door de officiers van het zesde regiment infanterie.

De vrijheid die ik heb genomen is: regimenti sexti peditati. Dit is in feite een redelijk letterlijke vertaling van uw element: “van het zesde Regiment Infanterie”. Waarbij gezegd moet worden dat het woord “regimenti” (van regimentum) een woord is uit het middeleeuws Latijn waar “regiment” van afgeleid is, maar net iets anders betekend; in die tijd betekende het namelijk eerder iets als: een afdeling met gezag/macht.

Tevens moet gezegd worden dat “officiarius” welke ik gebruikt heb voor officier ook middeleeuws Latijn is. Het moderne woord officier kent gewoon geen goede Latijnse vertaling (voor zover mij bekend) en ook al komt het moderne woord volgens Wikipedia van het woord “officium” is dit moeilijk te gebruiken aangezien dit in het klassiek Latijn voornamelijk “ambt” of “taak” betekend. Officiarius voor officier leek mij daarom meer geschikt.

Houd er ten slotte wel rekening mee dat ik slechts een ex gymnast ben en er dus fouten in zouden kunnen zitten, zoek dus altijd een second opinion voor u er iets mee doet.
Zeer bedankt ventus_translatoris. (betekent dat luchtige vertaler?)

Drie dingen vallen mij op.

In de eerste plaats dat het in tegenstelling tot de moderne talen Frans, Duits en Engels kennelijk zeer moeilijk is om vertalingen naar het Latijn van die ene volzin met 24 woorden te geven die vrijwel met elkaar overeenkomen.

Ten tweede dat - naar ik meende - eenvoudige, basale en oeroude woorden/begrippen als officier, regiment en infanterie geen evenknie hebben in klassiek Latijn. Ook rond het begin van onze jaartelling of duizend jaar later in het Oost-Romeinse Rijk zullen de begrippen infanterie (versus cavalerie bij voorbeeld), officier (hogere leidinggevende versus lagere leidinggevende militairen) en regiment (afdeling van 800 tot 3000 man) toch wel in  het Latijn bekend zijn geweest?

Het derde dat mij opvalt is dat naar ik vermoed alleen inwoners van België een bijdrage gaven; er moeten toch ook wel Nederlanders zijn die een vertaling kunnen geven?

Beide vertalers bedank ik van harte en ik wacht gaarne op nog meer zeer benodigde deskundige adviezen.

2 Antwoorden

0 stemmen
Ik heb getracht er iets van te maken. Gebruik het niet voordat een Latijner dit kan bevestigen danwel verbeteren.

Praesens et prioribus membris ministrorum mensa sextus, fundata in De Witte societatis in MCMXXI per  præpositi sexto pedites cohortis
Nov 15, 2015 beantwoord door spanishjohan
Dank (dat is snel), ik wacht op commentaar van anderen.
0 stemmen
Gelijk heb je Jaso. Zelfs in de Asterix strips worden deze woorden gebezigd in Gallisch en Latijn. Mijn Latijn is helaas niet voldoende om je verder op weg te helpen. Ik geef je een goede tip die ik al een paar keer eerder vermeld heb op deze site: Ga eens met jouw volzin naar een gymnasium/lyceum bij jou in de buurt en vraag de latijnleraar. Meestal zijn zij graag bereid je te helpen. 2 Voordelen: je kunt je mondeling verklaren en zo'n leraar is een autoriteit en zal je beslist naar de correcte vertaling leiden. Succes ermee!
En overigens: Ik ben een echte Hollander hoor!
Nov 17, 2015 beantwoord door spanishjohan
Nov 17, 2015 gewijzigd door spanishjohan
Krek wat je zegt spanishjohan, maar ik dacht nu juist in deze moderne tijd dat ik, in plaats van een leraar lastig te vallen, via internet op het gebied van Latijn de hulp zou kunnen krijgen van heel veel Latijn-autoriteiten die er niet eens voor uit hun stoel hoeven te komen.

Ik blijf erin geloven en nodig iedereen die er verstand van heeft uit om een bijdrage aan de vertaling te leveren!
...