wat betekent dit latijnse opschrift: Ingenuam Sobolem Citius

Question

Dit opschrift staat op een huis.

Answer 1

Elizabethstreef,

Het is lastig te vertalen zonder context omdat al de woorden meerdere betekenissen hebben; vaak is dit soort vertaling dus afhankelijk van de achtergrond van het gebouw.
Ingenuus, wordt vaak gebruikt voor "inheems, niet vreemd" maar ook voor "zwak, teer, delicaat" en soms zelfs voor "aangeboren, natuurlijk".
Soboles, wordt vaak gebruikt voor "nakomeling, afstammeling" maar in de botanie ook voor "scheut, uitspruitsel of spruit".
Citius, wordt vaak gebruikt als "eerder, liever (bijwoord)" maar ook als vergrotende trap van cito waardoor het "sneller, krachtiger of spoediger" kan betekenen (gezien de grammatica van de andere twee woorden onwaarschijnlijk).
Zoals je ziet is het zonder context voor mij slechts puzzelen, maar misschien dat je zelf wat verder komt met deze info.

Comments

'Ingenuam sobolem  ('inheemse nakomelingen', 'burgerkinderen') citius ('te snel') zijn de eerste woorden van het opschrift op het Elisabeth Weeshuis in Culemborg; de volledige tekst luidt:
INGENUAM SOBOLEM CITIUS GENITORIBUS ORBAM SUSCIPIT ET GREMIO HEIC ELISABETHA FOVET AB ANNO MDLX.
Dat betekent: 'Burgerkinderen, te snel ontrukt aan hun ouders, neemt Elisabeth hier op, en koestert ze in haar schoot, vanaf 1560)'.