Zin en onzin over het meervoud van SCAMPI

Question

Onlangs hoorde ik in "De madammen" op Radio2 (nationale zender!) meermaals! zeggen - en dit werd ook reeds gezegd door Jeroen Meus (DE tv-kok van "één") - dat men IN HET NEDERLANDS niet mag zeggen scampi's, maar wel scampi. Omdat... scampi het meervoud is van het scampo in het Italiaans.
Dit is correct, maar ik begrijp in 's hemelsnaam niet waarop men zich op de Vlaamse zender beroept om onze taal "af te stemmen" op het Italiaans...

Volgens mij is het correct dat het enkelvoud scampo is, en het meervoud scampI in het ... Italiaans, maar ik denk te weten dat in het NEDERLANDS - en daar gaat het toch om - het enkelvoud van deze grote garnalen "scampi" is, en het meervoud "scampi's".

Graag uw uitsluitsel.

Comments

Volgens mij heb je gelijk. Zo zeggen wij ook baby's en niet babies, volgens het Engels. Dus laat maar lekker lullen, zou ik zeggen ;-)

Answer 1

Hier enkele wetenswaardigheden over scampo, scampi en scampi's:

Scampi is het Italiaanse meervoud van scampo, maar wordt meestal opgevat als zowel een enkelvoud en meervoud in het Nederlands. Het Italiaanse woord kan worden afgeleid van het Griekse κάμπη Kampe ("buigen" of "winding").
Volgens het Britse bedrijf Young’s Seafood is de naam 'scampi' geïntroduceerd in Groot-Brittannië in 1946 toen ‘Nephrops norvegicus’ in een Italiaans restaurant in Londen als een substituut voor kreeft geserveerd werd.

Scampi is het meervoud van het Italiaanse scampo en betekent niets meer of minder dan langoustine, in het Nederlands. Geen langoest, dat is weer een andere soort. Als U in Belgie komt en zij spreken over scampi dan hebben zij het over de ongepelde staarten van grote garnalen. Dus zonder kop. De langoustine (scampi) is een klein soort kreeftachtige met twee scharen en een rozig pantser. Hij wordt ook nieroogkreeftje genoemd naar de niervormige ogen. Noors kreeftje is nog een andere benaming. De beste langoustines komen uit koud water (zoals alle kreeftachtigen). Voor de Schotse kust is de kreefteput gesitueerd, waar een tiental Belgische schepen, "kreeftenputters" genoemd, deze delicatesse verschalken. De scampi is dus ook niet van oorsprong "Italiaans" immers zij hebben geen koud water rondom zich en veelal wordt er geen scampi geserveerd maar gamba onder de naam scampi.

Vraag aan Taalunie: Wat is het juiste meervoud: scampi of scampi's?
Antwoord van Taalunieversum: Beide zijn correct. Scampi is van oorsprong al een meervoudsvorm. In het Nederlands wordt naast die vorm ook het meervoud scampi's gebruikt.
Toelichting: De Italiaanse enkelvoudsvorm is scampo, de meervoudsvorm is scampi. In het Nederlands wordt het enkelvoud scampo niet gebruikt. De meeste Nederlandse taalgebruikers beschouwen scampi als een enkelvoudsvorm en voegen er dan een meervouds-s aan toe om het meervoud te vormen: scampi's. Strikt gezien bevat scampi's dus een dubbel meervoud. Toch nemen de woordenboeken tegenwoordig beide vormen op: scampi en scampi's zijn in het Nederlands allebei correcte meervoudsvormen.
(1) Die scampi heeft zo'n rare kleur. Die ga ik niet opeten.
(2) Ik eet het liefst scampi / scampi's met currysaus.
Bijzonderheid: Een vergelijk geval is panini. Dat is ook een Italiaanse meervoudsvorm, die in het Nederlands soms als enkelvoud wordt opgevat. Anders dan bij scampi komt ook de Italiaanse enkelvoudsvorm panino in het Nederlands voor. Omdat er in de praktijk twee enkelvoudsvormen (panino en panini) voorkomen in het Nederlands, worden er ook twee meervoudsvormen gebruikt (panini en panini's).

Comments

Dank voor deze mooie uiteenzetting, maar ik begrijp nog steeds niet waarom het Nederlands zich zou moeten afstemmen op het Italiaans. En waarom wel op het Italiaans en niet op (alle) andere talen dan? Voorbeeld: "baby" is een Engels woord; het meervoud is (in het Engels) "babies". In het Nederlands is het toch ook "baby - baby's"? Hier is de meervoudsvorm uit het Engels toch ook niet overgenomen?

Nogmaals terugkomen op de scampi's: dus in het Nederlands is het onzin dat het enkelvoud "scampo" is, correct??? De mensen die beweren dat in het Nederlands het enkelvoud "scampo" is, hebben m.i. te lang in de (Italiaanse!) zon gelegen, hahahahaha. Waar halen ze het uit, zeg? We zeggen toch ook niet "broccolo"???
Referentie: http://www.vrt.be/taal/scampi-0

---

Ik heb net gezocht in de Woordenlijst Nederlandse Taal. Daar staat maar één enkelvoud vermeld: "scampi", en maar één meervoud: "scampi's". Ik dacht toch dat "het groene boekje" de leidraad was voor correct Nederlands?

scalperen [scal·pe·ren], ww., scalpeerde [scal·peer·de], gescalpeerd [ge·scal·peerd]
scampi [scam·pi], scampi's [scam·pi's], mv.
scan, de[m.], scans

---

In het 'groene' boekje staat zowel scampi als scampi's. Doorslaggevend is het taaladvies van de Taalunie zoals op de volgende link.....
http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/1356/scampi_scampis/

---

Johan, zegt u nu dat het taaladvies van de Taalunie boven het groene boekje gaat?
En het "groene boekje" schrijft inderdaad "scampi" en "scampi's". Maar "scampi" als enkelvoud en "scampi's" als meervoud (mv) (zie mijn bijgevoegde copy/paste van het "groene boekje" hierboven!) Dus.... NOOIT "scampo" als enkelvoud...

---

In geval van twijfel gaat het taaladvies van de Taalunie inderdaad boven die van het groene boekje. Beide ('t groene boekje en taaladvies) zijn sowieso van de Taalunie, dus is het twee handen op één buiki.
Het enkelvoudig scampo bestaat in de Nederlandse taal dus niet!!

---

Dank voor de verduidelijking, Johan! Dat men op de Vlaamse radio en tv verwijst naar het Italiaanse woord "scampo" heb ik steeds raar gevonden. Italiaans is immers geen Nederlands!!! Zoals ik reeds zei: misschien hebben deze mensen te lang in de Italiaanse zon gelegen? Hahahhahaaaaaaaa.
Ikzekf heb het steeds "logisch" gevonden dat het meervoud van "scampi" "scampi's" (MET "S") is, naar analogie van "bikini/bikini"s", "ski/ski's",... Anders had men in het Nederlands maar voor het enkelvoud "scampo" moeten kiezen (als men toch zo Italiaans-minded is...), maar... dat heeft men NIET gedaan, dus...  ;-)

Bent U van Nederland? U schrijft "buiki" (zonder "e"???)  ;-)

Answer 2

Het staat iedereen vrij om een buitenlandse taal zo te verbasteren als hij/haar uitkomt.
scampi is meervoud in de oorspronkelijke taal, en een ieder doet ermee wat ie kan.
"Cacci" (eigenlijk cacchi) is meervoud van "cacco", de vrucht, maar in NL enkelvoud en fout geschreven voor dezelfde vrucht. Broccolo is het enkelvoud van broccoli, en als ze dat tegen je zeggen neem je dan in acht: het betekent domkop, sukkel, of gewoon lul.
Een restaurant dat in zijn menu "lasagna" voert, is niet italiaans. Het is enkelvoud en we wille iets meer dan 1 enkel velletje pasta, dus lasagnE.
"Zuppa Inglese, zuppa Bavarese" zijn geen soep maar een dessert. Soep is minestra (minestrone= gevulde soep), zuppa kan ook een dikke soep zijn indien niet zoet.

In een andere taal wordt een woord vaak vervormd naar eigen gebruik, regels zijn er niet voor.
In Engeland gebruiken Italianen woorden "carpetto" (it. mochèt) en "tichetto" (it. biglieto).
In Spaans is het woord "wafel" na een lange omweg uitgekomen op "gofre".

Er zijn geen regels.

Comments

yancito, dat heb je nou eens goed uitgelegd. Woorden worden door de taalunie geaccepteerd als ze door het volk gebruikt worden. Niet andersom!!

---

Hoi Yancito,

Het zal allemaal wel correct zijn, wat jij schrijft, daar twijfel ik zelfs niet aan. Maar het gaat niet over een vreemde taal, maar over het Nederlands. Als men (de Taalunie???) destijds beslist heeft om aan de Nederlandse taal het woord "scampi" (enkelvoud) toe te voegen, dan had men onmiddellijk moeten beslissen wat het meervoud ervan was (scampi of scampi's - of beiden). Dan had wellicht niemand nog verwezen naar het Italiaans...  Uiteraard weten we ook al dat woorden, die vaak door het volk worden gebruikt, door de Taalunie kunnen aanvaard worden. Voorbeeld: vroeger was het meervoud van "gewoonte" "gewoonteN"; vele mensen (vooral in Nederland) spraken van "gewoonteS". Nu worden meervoudsvormen "gewoonteN" en "gewoonteS" aanvaard... Zo zijn er nog tal van voorbeelden mogelijk. Dus... indien vele mensen het Nederlands fout uitspreken... wordt het foute woord soms plots niet fout meer  ;-)

---

Zo is het GinSin,
de regels worden aangepast aan de praktijk, en soms is dat goed, soms treedt er daardoor verwarring op.
"Ik BEN vergeten" en "Ik HEB vergeten" waren tot voor kort 2 verschillende begrippen in het NLs. Nu is een fout  die te veel voorkwam weggecijferd. Maar daarmee kan soms begrips-vervlakking ontstaan, terwijl de taal dient om communicatie juist te bevorderen. Moeilijk te beoordelen. Conservatieve taal-zuiverheid is zeker geen oplossing, er moet flexibiliteit zijn.
Om echter de grootste gemene deler tot zaligmakend te verklaren kan tot vervlakking leiden. De TV is daar het ergste voorbeeld van.
Gewoon scherp blijven lijkt me, dus jouw vraagstelling zeer terecht.
Wat is wijsheid. Als men alle