Beste Yolka, je moet de algemene kennis van de Nederlandse taal niet overschatten. Er zijn duizenden Nederlanders die de grammatica nauwelijks beheersen. Dus denk niet dat je de enige bent.
Omdat en doordat zijn voegwoorden en kunnen allebei gebruikt worden om een oorzaak aan te geven. Omdat kan daarnaast ook een reden aangeven.
Voorbeelden:
Het feest kon niet doorgaan omdat/doordat de kok ziek was geworden. (oorzaak)
De treinen hadden vertraging omdat/doordat ze werden omgeleid. (oorzaak)
Als er duidelijk sprake is van een reden, is alleen omdat juist.
Ik waarschuw je van tevoren, omdat ik wil voorkomen dat je in de problemen komt (reden)
De vandaal zei dat hij het bushokje had vernield omdat hij daar gewoon zin in had. (reden)
Daarom en daardoor zijn bijwoorden:
Daarom geeft een reden aan; daardoor wijst op een oorzaak.
Voorbeelden:
De scholiere kwam te laat omdat ze geen zin had in scheikunde. (reden). (Vergelijk omdat/daarom)
De scholiere had geen zin in scheikunde. Daarom kwam ze te laat. (reden).
De scholiere kwam te laat doordat ze betrokken was bij een ongeluk. (oorzaak). (Vergelijk doordat/daardoor)
De scholiere was betrokken bij een ongeluk. Daardoor kwam ze te laat. (oorzaak)
Die en dat zijn betrekkelijke voornaamwoorden:
Het betrekkelijk voornaamwoord “die” verwijst naar de-woorden; “dat” naar het-woorden, ongeacht het biologisch geslacht. (meisje, mannetje, vrouwtje, ventje, neefje, nichtje, familielid enzovoort).
Voorbeelden:
Het meisje dat naar school ging/het ventje dat te laat op school kwam
De jongen die naar school ging/de vrouw die een fiets kocht.
Als en dan.
Volgens de traditionele regels komt er na een vergrotende trap, dan: groter dan, liever dan, interessanter dan, moeilijker dan,
De vraag was groter dan het aanbod.
Dat was meer dan waarop ik had gerekend.
Ze eet niets anders dan fastfood.
Als wordt gebruikt na een vergelijking:.
De vraag was even groot als het aanbod.
De vraag was niet even groot als het aanbod.
Ik heb net zo weinig honger als jij.
Als is ook juist na “anders” en bij combinaties met twee keer zo … als of lang niet zo … als.
iets anders dan
Zijn salaris was twee keer zo hoog als het mijne.
Ik heb lang niet zo veel honger als jij.
Als en wanneer zijn voegwoorden:
Beide zinnen zijn correct. De voegwoorden als en wanneer kunnen allebei gebruikt worden om een tijdsmoment of een voorwaarde uit te drukken.
Voorbeelden:
Hij gaat er alleen opuit als het mooi weer is.
Hij gaat er alleen opuit wanneer het mooi weer is.
Als ik Bas zie, zal ik het hem vragen.
Wanneer ik Bas zie, zal ik het hem vragen.
Ik bel u nog, als u dat uitkomt.
Ik bel u nog, wanneer u dat uitkomt
Beide en beiden
Beide wordt altijd zonder -n geschreven als het een geheel vormt met een zelfstandig naamwoord dat er vlak achter staat; het maakt niet uit of dat zelfstandig naamwoord personen of zaken aanduidt:
Ik zag beide kinderen naar school gaan.
De beide bedrijven gingen verhuizen.
Beiden is juist als het naar personen verwijst en er geen zelfstandig naamwoord achter staat
De jongens gaan beiden naar school.
Beiden vroegen hoe het met me ging.
Ze vroegen beiden hoe het met me ging.
De nieuwe buurvrouw vroeg ons beiden op de koffie.
Ik heb jullie beiden gewaarschuwd.
Waarvan of van wie:
Het is allebei juist. Veel mensen geven de voorkeur aan “van wie”. Dit wordt namelijk als de beleefdste vorm gezien.
Voorbeeld:
Dit is de vrouw van wie hij houdt
Dit is de vrouw waarvan hij houdt
Elk en ieder zijn synoniemen
Elk en ieder zijn onderling verwisselbaar. Bij de keuze tussen elk en ieder kunt je jouw eigen voorkeur volgen.
Voorbeelden:
Elk jaar verdwijnt ruim vier miljard ton voedsel in de vuilnisbak.
De universiteit organiseert ieder jaar een innovatielezing.
Elke succesvolle wetenschapper kan zich in Amerika ontplooien.
Iedere rugzaktoerist weet dat een goede zaklamp onmisbaar is.
Toen:
Toen is een synoniem van wanneer, dan, destijds en het gebruik ervan hangt af van het zinsverband.
Het is een hele kluif, maar na een paar keer lezen en een paar eigen voorbeeldzinnen te maken worden de regels al snel begrijpelijk.
Veel succes!
