Is het moederland of vaderland?

Question

Als je spreekt over het land waar je geboren werd, is het dan moeder of vader -land.
Ik denk moederland, omdat landen toch vrouwelijk zijn.
Ook omdat je spreekt over je moedertaal.

Op internet kan ik geen sluitend antwoord vinden...

mvg,

Answer 1

Of een land of taal mannelijk, vrouwelijk of onzijdig is, is grammaticaal niet te achterhalen. In het Duits is het 'das Land' (onzijdig) en 'die Sprache' (vrouwelijk). In dit geval is het ook niet relevant.
Het vaderland is het land waar men geboren en getogen is, alhoewel dit ook niet altijd toetreft. Een kind kan geboren zijn in Japan omdat de Nederlandse moeder daar toevallig was. Daarna is ze naar Nederland teruggekeerd en hebben beiden Japan nooit meer gezien. In dit geval is Nederland je vaderland.
Het moederland is het land van oorsprong, van een land dat overzeese bezittingen heeft/had. Dus voor de Indonesiër/Surinamer die al 40 jaar in Nederland woont is Nederland het vaderland en Indonesië/Suriname het moederland.
Ditzelfde geldt voor de taal: Nederlands is de spreektaal (vadertaal) en Maleis/Surinaams is de moedertaal.
Voor verdere details klik hier: https://onzetaal.nl/taaladvies/advies/moederland-vaderland

Answer 2

Hoi,

Het antwoord is eigenlijk heel simpel :

Met de term vaderland druk je je persoonlijke verbinding uit met het land waarin je geboren bent.

Met de term moederland wordt de verhouding tussen een land en haar koloniën bedoeld, het moederland is de regerende staat vanuit de kolonie bekeken. (de overheerser beschouwt de kolonie als een dochterland)

Een Nederlander in de 20ste eeuw in Indonesië, beschouwde Nederland als het moederland dat Indonesië bestuurde maar Nederland was zijn vaderland, omdat daar zijn wieg stond en zijn familie er woont.

Overigens, voor 1970 waren vaderland en moederland synoniem.

Het woordgeslacht heeft enkel grammaticale waarde en is voor het begrip niet van belang, Het woord land is overigens onzijdig, dat het woordgeslacht niet te achterhalen zou zijn zoals door een ander beantwoorder verondersteld, is onjuist. Bij verwijzing met persoonlijke en bezittelijke voornaamwoorden is het woordgeslacht wel degelijk bepalend.

Voorbeelden : De appel, ik eet hem met smaak. (appel is een mannelijk woord)
                       Onze organisatie heeft veel aandacht voor haar medewerkers (organisatie is    
                        een vrouwelijk woord)

In de noordelijke delen van Nederland (Nedersaksische dialecten) vervaagt (sinds de 17e eeuw al ) de duiding m/v echter en zal men eerder zeggen : de organisatie en zijn (m) medewerkers. In de zuidelijke dialecten (nederfrankische)  is men traditioneler.

De toepassing van het woordgeslacht gebeurt op gevoel, en is voor niet met de Nederlandse taal opgevoede mensen slecht na vele jaren oefening over te nemen. Er bestaan toepassingsregels maar deze zijn zo complex, geen Nederlander die ze op kan dreunen inclusief zij die er voor geleerd hebben.

Comments

"Je moet het antwoord beter lezen! Er staat dat het land of taal niet geslachtelijk te bepalen is. Wat denk je: is Duitsland mannelijk, vrouwelijk of onzijdig? Der Deutschland, das Deutschland. Das Belgiën, die Belgiën. Uitzondering: die Niederlande, omdat het een meervoudsvorm is!"

Ik kan prima lezen hoor ;-). Ik hoef niets te denken of te veronderstellen want de theorie is vrij duidelijk.

Indien landen bij naam genoemd worden zijn ze onzijdig.

Het is dus : Das Deutschland
                   Das China enz.

Uitzonderingen op deze regel zijn :

die Bahamas, die Niederlande, die Philippinen, die Salomonen, die Seychellen, die USA, die Vereinigten Arabischen Emirate, die Dominikanische Republik, die Mongolei, die Schweiz, die Slowakei, die Türkei, die Ukraine, die Zentralafrikanische Republik

der Irak, der Iran, der Jemen, der Kongo, der Libanon, der Niger, der Sudan, der Tschad, der Vatikan

(ik zal er ongetwijfeld wat vergeten zijn.)

"Wat de taal betreft heb je wel gelijk: das Deutsch,  das Belgisch usw."

Dit klopt helemaal maar ik zie het verband niet ?

"Voor 1970 was moederland als zijnde het land van oorsprong de tweede keus. Synoniemen waren het nooit. De van Dale heeft de uitleg verbeterd door in 1970 beide woorden een aparte verklaring te geven."

De mensen van de "De van Dale" verbeteren niets. Deze mensen zijn taal- en letterkunde wetenschappers die de ontwikkeling van het hedendaagse Nederlands, met een terugblik op de voorbije 150 jaar beschrijven.(wat dat dan ook mag betekenen?)

De uitleg door van het woord moederland door De van Dale in 1970 is tweezijdig te verklaren. Enerzijds door de context die in de koloniale periode is ontstaan (Valt immers binnen de scoop van De van Dale want 150 jaar oud of recenter) maar dit verklaart slechts de noodzaak de definities te scheiden.

Het woord 'vaderland' historisch (etymologie) te herleiden tot het proto-germaans. In alle talen tussen zweden en polen wordt oorspronkelijk een variant op het woord vaderland gebruikt.

In de landen in het historisch proto-slavische gebied wordt een variant op het woord 'moederland' gebruikt. Denk maar aan 'moeder Rusland'.

'vaderland' en 'moederland' zijn in etymologische zin dus wel degelijk synoniem want betekenen feitelijk het zelfde, alleen het voorkeurswoord is cultureel/ geografisch bepaald. Echter de koloniale tijd heeft het woord moederland een dubbele betekenis gekregen en dat zat de mensen van De van Dale duidelijk niet lekker begin jaren zeventig, waarschijnlijk gezien de tijdsgeest toen m.b.t. het koloniale verleden ?

Logisch en te verklaren maar je hoeft het er niet mee eens te zijn. Ik vind woorden als 'whatsappen' en 'googlen' ook gedrochten en toch staan ze in De van Dale.

De woordgeslachten en lidwoorden staan anno 2015 sowieso onder druk hoor. Het zou mij niet verbazen als over 30 jaar woorden als 'de, het, een, deze, dat allemaal vervangen zijn door 'die'. Je kunt er blij mee zijn of niet maar het maakt de taal wel weer een stuk efficienter.

---

nutzlos                   .

---

Uw opvoeding is duidelijk nog niet voltooid.

---

bedankt voor het antwoord :) alle twee.
Ik dacht al dat moederland het iets te maken ging hebben met het regerende land(zoals Nederland en haar koloniën), want bij bedrijven is dit ook het geval(moederbedrijf en dochterondernemingen...).